MHA – Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Meral Sönmezer, üreme çağındaki kadınlarda sık görülen hormonal bozukluklardan biri olan Polikistik Over Sendromu (PKOS) hakkında önemli bilgiler verdi. PKOS, doğurganlığı olumsuz etkileyen ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilen bir rahatsızlıktır.
Polikistik Over Sendromu Belirtileri
PKOS, başlangıç döneminde belirti vermese de zaman içinde bazı semptomlarla kendini gösterebilir. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir, ancak yaygın görülen semptomlar şunlardır:
- Hormonal Değişiklikler: Kanda androjen hormonlarının artışına bağlı olarak ciltte yağlanma, sivilcelenme, erkek tipi tüylenme, tüylerin koyulaşması ve kalınlaşması, aşırı saç dökülmesi.
- Adet Düzensizlikleri: Düzensiz yumurtlama sonucu adet görememe veya düzensiz adet görme.
- Doğurganlık Sorunları: Hamile kalmada zorluk, tekrarlayan düşükler, infertilite (kısırlık).
- Kilo Problemleri: Özellikle karın bölgesinde yağlanma, kiloda artış ve kilo vermede zorluk.
- Cilt Değişiklikleri: Boyun, kasık, koltuk altı ve göğüs altı gibi bölgelerde cilt renginin koyulaşması ve derinin kalınlaşması.
- Ruhsal Değişiklikler: Depresyon ve ruh hali değişiklikleri.
- Diğer Belirtiler: Kan basıncı yüksekliği, insülin direnci, uyku apnesi, horlama, endometrial hiperplazi (rahim duvarı kalınlaşması).
Polikistik Over Sendromu Tanısı
PKOS tanısı, hastanın şikayetleri, fizik muayene, ultrason ve kan testleri ile konabilir. PKOS tanısı koymak için spesifik bir test olmasa da, tanı kriterlerinden en az ikisinin gözlenmesi gerekmektedir:
- Adet Bozuklukları: Uzun süren adet gecikmeleri veya hiç adet görememe gibi yumurtlama bozuklukları.
- Ultrason Bulguları: Tipik polikistik over görüntüsünün gözlemlenmesi, 8-10 mm’yi geçmeyen çok sayıda kistin (folikül) bulunması.
- Hormonal Testler: Kandaki androjen hormonlarının seviyesi ile FSH ve LH adlı hormonların seviyelerinin tespiti.
Polikistik Over Sendromu Tedavisi
PKOS için standart ve kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Tedavi yöntemi, hastanın şikayetlerine ve genel durumuna göre hekim tarafından kişiye özel olarak planlanmalıdır. Tedavi edilmediği takdirde, PKOS tip 2 diyabet, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, obezite ve rahim kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
PKOS tedavisinde ilk adım, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemektir. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kilo kontrolü önemlidir. Hormon dengesinin sağlanması için ilaç tedavileri, yumurtlama fonksiyonu bozulmuş hastalarda ise yumurtlamayı teşvik eden ilaç tedavileri veya cerrahi girişimler uygulanabilir. Ayrıca, diyetisyen tarafından hazırlanan kişiye özel diyet ve fiziksel aktiviteyle tedavi süreci desteklenmelidir.
PKOS’un erken dönemde teşhis edilmesi, hastalığın ilerlemeden durdurulması ve neden olacağı sorunların önüne geçilmesi açısından oldukça önemlidir. PKOS belirtilerine rastlayan kadınların, kesin tanı ve teşhis için bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurması önerilmektedir.
Kaynak: MHA
